Op uitnodiging van president Luiz Inácio Lula da Silva van de Federatieve Republiek Brazilië zal president Chandrikapersad Santokhi van 29 mei tot en 31 mei 2023 deelnemen aan de Zuid-Amerikaanse Staatshoofdenvergadering te Brasilia. De uitnodiging was persoonlijk overhandigd door de Braziliaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mauro Vieira, op 12 mei 2023 tijdens zijn bezoek in Suriname.
Het doel van deze vergadering is de bevordering van de hervatting van een vreedzame dialoog op het hoogste niveau en de identificatie van de gemeenschappelijke aspecten ten behoeve van de hervatting van integratie en samenwerking in Zuid-Amerika. De noodzaak hiertoe bestaat omdat het politiek mechanisme van de Unie van Zuid-Amerikaanse Naties (UNASUR), welke als doel had het bevorderen van regionale eenheid en het aanpakken van gemeenschappelijke uitdagingen op gebieden als economie, politiek, sociale ontwikkeling en infrastructuur, al ruim enige tijd inactief en verlamd is.
Vanaf 2018 hadden zeven landen (Argentinië, Brazilië, Colombia, Chili, Ecuador, Paraguay en Uruguay) eenzijdig het verdrag van UNASUR opgezegd. Het gevolg daarvan was dat er geen pogingen werden ondernomen om tot een overeenkomst te komen. De actieve leden van UNASUR waren Suriname, Guyana, Venezuela en Bolivia.
In 2019 hebben landen zoals Uruguay en Bolivia kenbaar gemaakt dat dialoog op het hoogste politiek niveau van eminent belang is voor de regio. In 2023 heeft president Alberto Fernández de terugkeer van Argentinië in UNASUR bekendgemaakt. Daarnaast is door president Lula recentelijk aangegeven dat het verdrag van UNASUR nog van toepassing is op Brazilië, conform de wettelijke bepalingen.
Het programma van de Staatshoofdenvergadering biedt de mogelijkheid om perspectieven, ideeën, bedenkingen, voorstellen te presenteren alsook een evaluatie te maken over de status van de regio, een gezamenlijke constructieve strategie c.q. oplossingsmodellen voor de gemeenschappelijke uitdagingen op het gebied van gezondheid, defensie, infrastructuur, energie transitie, klimaatsverandering, de strijd tegen transnationale criminaliteit.
De Staatshoofdenvergadering wordt eveneens bijgewoond door de regeringsleiders van Argentinië, Guyana, Venezuela, Ecuador, Bolivia, Colombia, Uruguay, Chili, Paraguay, Bolivia en Peru op 30 mei 2023. Van deze gelegenheid zal president Santokhi ook gebruikmaken om diverse bilaterale bijeenkomsten te houden met, onder andere, de president van Brazilië en de directeur (CEO) van het Braziliaanse oliemaatschappij bedrijf Petrobras, welke in Rio de Janeiro is gezeteld.
Tussen Suriname en Brazilië bestaat er een intensive samenwerking van ruim 47 jaar in verschillende sectoren zoals gezondheid, landbouw, energie, defensie, en onderwijs. Met het aantal van 19 samenwerkingsovereenkomsten behoort Brazilië tot een van de landen, waarmee Suriname de meeste MOU’s heeft getekend.
Het samenkomen van de presidenten in Brasilia zal moeten resulteren in een permanent inclusief samenwerkingsmechanisme op regionaal niveau. Het ligt in de bedoeling, aan het eind van de vergadering, een consensus te bereiken over de follow-up.