Nadat de plantage-economie( suiker, cacao en katoen) in Suriname op z’n retour was, kwam de bauxietwinning als één van de motoren van de economie op gang. In de tweede wereldoorlog heeft de bauxiet een grote rol gespeeld daar deze grondstof de basis is voor aluminium, dat gebruikt werd voor de bouw van vliegtuigen.
In 1916 is Alcoa met de Suriname Bauxite Company begonnen aan de activiteiten op het gebied van het winnen en zuiveren van bauxiet. Er was toen nog geen bauxietwetgeving. Daarna werd het monopolie doorbroken door de komst van de Nederlandse Billiton Maatschappij in de vorm van de Billiton maatschappij Suriname (BMS).
De belangrijkste economische activiteit in de jaren daarna was de ontginning van bauxiet. De fabriek te Paranam werd in de begin jaren 40 in gebruik genomen. Om aan de energiebehoefte te voldoen werden de mogelijkheden van een waterkrachtcentrale te Afobaka onderzocht. Men ging op zoek naar ontwikkelingspartners om dat project invulling te geven. Er werden mogelijkheden bekeken voor hoogovencapaciteiten dichtbij de bauxietbronnen. In 1958 werd de structuur van dit project vastgelegd door de Nederlandse regering en Alcoa in de Brokopondo overeenkomst.
De Suriname Bauxite Company werd toen Suriname Aluminium Company ( Suralco).
Voor een impressie van de ontwikkelingen in de bauxietwinning zie onderstaande videobeelden.
- Wat hield het Afobakaproject in ?
Het Afobakaproject was een constructieproject.
Dit project duurde van 1959 tot 1965 en hield o.a in:
de aanleg van wegen
de bouw van de stuwdam
de bouw van een ertssmelterij
de bouw van een dorp.
Volgens deze overeenkomst verbond Suralco zich om een dam, een waterkrachtcentrale, een bauxietsmelterij, een aluminiumwinningsinstallatie en andere faciliteiten te bouwen. De Nederlandse regering beloofde de vereiste rechten op water en eigendom te verstrekken, breidde de bauxietconcessies van Suralco uit en gaf Suralco meer land voor geologisch onderzoek. - Wat hield de Brokopondo overeenkomst in ?
De Brokopondo overeenkomst voorzag o.a. in de bouw van een dam, een waterkrachtcentrale, een bauxietsmelterij, een aluminiumwinningsinstallatie en de uitbreiding van de rechten op water,bauxietconcessies en land voor geologisch onderzoek.
De overeenkomst werd getekend voor een periode van 75 jaar. Alcoa werd eigenaar van de dam en de aluminiumsmelter. Suriname kreeg 10% van het vermogen van de waterkrachtcentrale tegen kostprijs. In 2033 zou Suriname eigenaar worden van de waterkrachtcentrale. - Wat was de positie van Suriname in de bauxietsector in de eerste helft van de 20ste eeuw en daarna wereldwijd ?
Suriname was tot de jaren 50 de grootste bauxietproducent in de westerse wereld met een aandeel van 30%. Daarna in de jaren 60, 70 werd Jamaica nummer 1. De bijdrage van de sector in de totale ontvangsten van de Staat steeg van 26,5% in 1964 tot gemiddeld 32% in de periode 1965-1973. In 1965 werd de eerste hoeveelheid aluinaarde en aluminium in Suriname geproduceerd en geexporteerd.Tot de sluiting van de aluminiumsmelter in 1999 was Suriname het enige land in het Caribisch gebied met een volledig geintegreerde aluminiumindustrie. (bauxiet-aluinaarde-aluminium). Voor wat betreft Zuid Amerika was dat tot de jaren ’80.
De belangrijkste vindplaatsen zijn Moengo, Paranam en Smalkalden. Bij Paranam liggen de aluinaardefabrieken. - Wat is de huidige status van de bauxietindustrie ?
De dominante positie die de bauxietindustrie in Suriname jaren achtereen heeft ingenomen, is sterk verminderd.Vanaf 1 augustus 2009 is de bauxietindustrie in ons land wederom voor 100% in handen van de Alcoa Inc. De N.V. BHP Billiton Maatschappij Suriname verkocht haar belangen in Suriname per 1 augustus 2009 aan de Alcoa Inc. en staat nu geregistreerd als N.V. Alcoa Minerals of Suriname. Vanaf 2008 is er een aanzienlijke afname van de aluinaarde exporthoeveelheden waarneembaar. De exporten bedroegen in 2010 US$ 440.4 miljoen, een stijging van 36.4% ten opzichte van 2009. Ten aanzien van de staatsinkomsten is er een afname te constateren van 7% naar circa 3%. - Wat zijn de laatste ontwikkelingen ten aanzien van de bauxietindustrie ?
Nadat in juni 2014 Alcoa bekendmaakte uit Suriname te willen vertrekken, heeft de Surinaamse regering zich gebogen over het vraagstuk van de voortgang van de bauxietsector en Suralco. Ook voor de honderden werknemers die hierdoor werkeloos dreigden te worden moest er naar oplossingen worden gezocht. Alcoa had het voornemen om de productie in Suriname in ieder geval zwaar te verminderen daar het niet meer winstgevend was. De regering is tot de conclusie gekomen dat overname van de stuwdam en de bauxietsector ( de mijnen en de raffinaderij) het beste is voor Suriname. Vooral ook in verband met de energievoorziening. Per 1 july 2015 zal de overname een feit moeten zijn.