In zijn jaarrede schetste President Chandrikapersad Santokhi een positief toekomstbeeld voor Suriname, waarin hij de recente vooruitgangen op economisch gebied benadrukte en de uitdagingen benoemde waarmee het land nog steeds te maken heeft. De president erkende de zorg over de prijzen in de winkels, maar stelde gerust dat er een daling waarneembaar is. “De regering blijft in dialoog met de private sector om lagere consumptieprijzen aan de samenleving te bieden”, aldus het staatshoofd op dinsdag 1 oktober. Hij benadrukte in ‘s lands vergaderzaal dat als onderdeel van het sociaal programma de regering ervoor zorgt dat basisgoederen tegen een betaalbare prijs beschikbaar zijn.
De regeringsleider sprak ook over de snelle veranderingen in de wereld en de nieuwe uitdagingen die dat met zich meebrengt, zoals mondiale economische schommelingen, technologische ontwikkelingen en klimaatverandering. Hij riep de samenleving op om flexibel en veerkrachtig te zijn in deze snel veranderende tijd. Het afgelopen jaar heeft de regering aanzienlijke stappen gezet in de stabilisatie van de economie, met onder andere de realisatie van een evenwichtige begroting, schuldherschikking en hervormingen bij de belastingdienst. Een van de belangrijkste maatregelen was de invoering van de belasting over toegevoegde waarde (BTW), die ondanks de uitdagingen een succes bleek te zijn. In 2023 werd 98% van de beoogde SRD 4,4 miljard binnengehaald, wat 77% meer was dan de inkomsten uit de omzetbelasting in 2022. Voor 2024 wordt geschat dat de beoogde inkomsten van SRD 5,5 miljard zullen worden behaald. Naast de opbrengsten uit de BTW hebben ook diverse andere niet-belastingmaatregelen bijgedragen aan de verhoging van de staatsinkomsten, waaronder een verhoging van royalties op goudexport en aanpassingen in de inning van grondhuur en erfpacht.
Effectieve inning belastingen en strak uitgavenbeleid
“Dankzij betere inning van belastingen en niet-belastingmiddelen, samen met een strakker uitgavenbeleid, heeft Suriname opmerkelijke vooruitgang geboekt op macro-economisch vlak”, aldus president Santokhi. In 2020 kende het land een inflatie van 60,7%, maar door gericht beleid en fiscale hervormingen daalde de inflatie aanzienlijk, van 54% in 2022 naar 32,6% in 2023, en zal naar verwachting rond de 10% uitkomen dit jaar. Een ander belangrijk kenmerk van de vooruitgang is het saldo van de primaire rekening. In 2020 was dit saldo diep negatief met een tekort van SRD 2,877 miljoen, oftewel -7,5% van het BBP. Echter, in juli 2024 was er een overschot van SRD 306 miljoen, of 0,3% van het BBP, en tegen het einde van het jaar wordt verwacht dat dit overschot zal stijgen naar 2,7%. Het streven voor 2025 is zelfs een overschot van 3,5%, wat de regering in staat zal stellen om op duurzame wijze schulden af te lossen.
Rol CBvS
“De Centrale Bank van Suriname (CBvS) voert een strak beleid, wat heeft geleid tot een stijging van de monetaire reserves naar USD 1,373 miljard. De internationale reserve is een essentiële buffer voor onze economie”, liet het staatshoofd doorschemeren. In 2020 bedroeg deze reserve nog USD 585 miljoen, waarvan slechts USD 118 miljoen vrije reserves waren. In juli 2024 stond de reserve op USD 1,3 miljard, en verdere stijgingen worden verwacht tegen het einde van het jaar. “De meest veelzeggende indicator is de economische groei”, merkte de president op. In 2020 bevond Suriname zich in een diepe recessie met een krimp van -16%. Dankzij het herstelprogramma en gezamenlijke inspanningen is de situatie aanzienlijk verbeterd. In juli 2024 werd een positieve groei van 2,1% genoteerd, met een verwachte groei van 3,0% tegen december. Het begrotingstekort is teruggebracht tot binnen de internationale norm van rond de 3%, en de wettelijke staatsschuld ten opzichte van het BBP daalde van 97% in juli 2023 naar 77,7% in juli 2024.