Het GEF GOLD+ project: ‘Advancing Formalization and Mercury-Free Gold in Suriname’ bevindt zich in de opstartfase. Dit project moet helpen bij het leggen van de basis voor artisanale en kleinschalige goudmijnbouw (ASGM) zonder kwik, alsook het fundament voor de formalisatie van de kleinschalige goudmijnbouwsector, waarop verder gebouwd zal worden.
Suriname heeft het GEF GOLD+ project omarmd, met als doel het kwikgebruik in de ASGM-sector uit te bannen. Dit project streeft ernaar de inkomsten uit de kleinschalige goudmijnbouwsector te verhogen door een holistische, multisectorale, geïntegreerde formalisatie benadering, wat moet leiden tot de adoptie van duurzame, kwikvrije technologieën en toegang tot traceerbare goudleveringsketens.
Terwijl het GEF GOLD+ project wordt opgestart, is het ‘Improving Environmental Management in the Mining Sector of Suriname, with Emphasis on Artisanal and Small-Scale Gold Mining (ASGM)’ – EMSAGS-project in uitvoering. Dit project heeft als doel het beheer van de ambachtelijke en kleinschalige goudwinning in Suriname te verbeteren en de toepassing van milieuverantwoorde mijnbouwtechnologieën te bevorderen. Volgens Preciosa Simons, directeur Mijnbouw NH, zorgt het reeds in uitvoering zijnde EMSAGS-project voor een voorsprong op het GEF GOLD+ programma, bijvoorbeeld op het gebied van stakeholder identificatie. Zowel het EMSAGS-project als het GEF GOLD+ project dragen bij aan de verplichtingen van artikel 7 van het Minamata Verdrag; het uitfaseren van kwikgebruik in de ambachtelijke en kleinschalige goudwinning. Beide projecten bieden tools aan om de uitdagingen in de kleinschalige goudsector structureel aan te pakken.
PlanetGold-conferentie 2024
Suriname behoort tot de fase II-landen die het GEF GOLD+ project uitvoeren en participeerde van 3 tot en met 9 juni aan de PlanetGold-conferentie 2024 die in de Filipijnen is gehouden. Tijdens deze wereldconferentie kwamen experts, beleidsmakers, afgevaardigden van gemeenschappen en mijnbouworganisaties uit GEF GOLD+ lidlanden bijeen om de route te bespreken die zij hebben uitgezet (en nog moeten uitzetten) om te komen tot formele en kwikvrije artisanale en kleinschalige goudmijnbouw. De vertegenwoordiging van Suriname bestond uit deskundigen van het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen op het gebied van Mijnbouw en Communicatie, alsook experts vanuit de UNDP en de Surinaamse mijnbouwsector.
Tijdens de conferentie is gesproken over het zichtbaar en legaal maken van de ASGM, de rechten en plichten van kleinschalige goudmijnbouwers en de overheid, de toegang van deze sector tot het bankwezen en een werkbare belastingstructuur voor de sector. Er is kennis uitgewisseld over financieringsmogelijkheden voor de ASGM in het belang van het opzetten van duurzame kleinschalige goudmijnbouwprojecten. De samenwerking tussen de regering, de private sector en lokale gemeenschappen is eveneens benadrukt. Succesverhalen van landen die kwikvrije kleinschalige goudmijnbouw hebben gerealiseerd, zijn gedeeld alsook de presentatie van verschillende innovatieve technieken voor kwikvrije goudmijnbouw, waaronder gravimetrische en flotatietechnieken. Beleidsmakers discussieerden over uitdagingen bij de implementatie van kwikvrije goudmijnbouw en best practices.
Volgens Mijnbouwdirecteur, Preciosa Simons, die namens het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen naar de Filipijnen afreisde, zal er binnen afzienbare tijd een baselinestudie worden uitgevoerd in de geïdentificeerde gebieden van het GEF-project. Dit onderzoek zal volgens Simons de toepasbaarheid van systemen bepalen. “Landen verschillen qua bodemgesteldheid en goudvoorkomens van elkaar. Dit zal invloed hebben op de wijze van toepassing van kwikvrije methodieken,” geeft de mijnbouwdirecteur aan. Wat de publiek-private samenwerking in Suriname betreft, noemt de Mijnbouwdirecteur als voorbeeld de samenwerking tussen multinational Newmont en de Nationale Ontwikkelingsbank (NOB) ter ondersteuning van kwikvrije ASGM middels een ‘speciale kredietfaciliteit’. Het laagdrempelig houden van de mogelijkheid tot het openen van een bankrekening is volgens de Mijnbouwdirecteur van enorm belang. Volgens Simons is dit tijdens de PlanetGold-activiteit eveneens door verschillende landen aangegeven. Zij noemt de mogelijkheid, door enkele Surinaamse banken gecreëerd, om slechts met een identiteitsbewijs een bankrekening te kunnen openen. Hierdoor wordt formeel ondernemen voor de ASGM vergemakkelijkt, evenals de fiscale monitoring.
Als belangrijke stakeholder van het GEF GOLD+ programma, dat door het Ministerie van NH wordt uitgevoerd, heeft ook de Stichting Houders Mijnbouw Rechten (SHMR) aan de conferentie deelgenomen. Volgens Kathleen Blom, voorzitter van de SHMR, hebben mijnbouwrechthouders belang bij de structurering van de ASGM, omdat veel van de leden in hun mijnbouwgebied informele goudwinning ervaren. Voor SHMR zijn er handvatten aangedragen om vormen van samenwerking te overwegen en de ‘weg-met-kwik-gebruik’ gedachte te starten en te bestendigen. Enkele van haar bedrijven gebruiken nog kwik middels gesloten systemen. SHMR wil haar leden continu bewust maken van de schadelijke gevolgen. Daarom geeft zij aan elk initiatief van de Surinaamse overheid te ondersteunen dat zich inzet om de sector te formaliseren en kwik uit te bannen.
Binnen het PlanetGold-programma is een volledige sessie aan communicatie gewijd, waarbij communicatiedeskundigen uit diverse fase I-landen zoals Peru, Colombia en Mongolië hun strategieën, evenals de valkuilen en geleerde lessen, presenteerden. Volgens de Mijnbouwdirecteur vervult communicatie binnen het PlanetGold-programma een onmisbare rol. Communicatie is meer dan alleen informatieverstrekking en bewustwording. Het is belangrijk om te weten hoe en wanneer er gecommuniceerd wordt binnen dit veranderproces (van kwikgebruik in de kleinschalige goudmijnbouw naar kwikvrije kleinschalige goudmijnbouw) en welke communicatieaspecten binnen dit project van toepassing zijn,’ geeft Simons aan. Opmerkelijk bij de sessie was het kennisbeheerplatform van het project dat verschillende communicatietools beschikbaar stelt. Dit platform brengt communicatiedeskundigen binnen het project virtueel samen, wat zorgt voor een effectieve en efficiënte communicatievoering.
Na afloop van de conferentie hebben de deelnemende lidlanden gezamenlijk hun commitment uitgesproken om de inspanningen voort te zetten om kwik uit de kleinschalige goudmijnbouw te elimineren. De PlanetGold-conferentie 2024 is gefinancierd door de Global Environment Facility (GEF), geleid door het Milieuprogramma van de Verenigde Naties (UNEP) en uitgevoerd door Conservation International (CI), het United Nations Development Programme (UNDP) en de Verenigde Naties voor Industriële Ontwikkeling (UNIDO), in samenwerking met een reeks uitvoerende partners. De landen die zijn aangesloten bij PlanetGold zijn: Burkina Faso, Colombia, Ecuador, Guyana, Indonesië, Kenia, Mongolië, Peru, de Filipijnen, Bolivia, de Republiek Congo, Ghana, Honduras, Madagaskar, Nigeria, Suriname, Oeganda, Ivoorkust, Guinee, Mali, Nicaragua, Sierra Leone en Zambia.
