De Dienst ‘s Lands Bosbeheer (LBB)

Dienst Lands Bosbeheer (LBB) is bij resolutie van 21 juli 1947 no. 2824 ingesteld als dienst verlenende overheidsinstantie in het bosbouw sector.
Natuurbeheer is een afdeling van LBB met een missie en visie:

Missie:
De afdeling natuurbeheer is de gezaghebbende natuurbeheers autoriteit van Suriname, die beschermende gebeiden en in het wild levende fauna beheert ter behoud en duurzaam gebruik van de biodiversiteit.

Visie:
Het behoud en duurzaamgebruik van de biologische diversiteit van Suriname ten behoeve van huidige en toekomstige generaties.

Natuurbeheer wordt geleid door een coordinator.
De coordinator heeft de algemeen leiding van natuurbeheer.
De afdeling natuurbeheer is onderverdeeld in 6 (zes) secties.
Elk sectie wordt geleid door een sectie chef.

De secties zijn:

• Sectie algemeen, administartie en technische zaken
• Sectie planning, ontwikkeling en automatisering
• Sectie educatie en voorlichting
• Sectie onderzoek
• Sectie vergunningen
• Sectie Beheer
  
  Het ontstaan van LBB tot heden

Voorgeschiedenis

In 1904 werd de dienst van Boschwezen ingesteld door de kolonisator.  Echter werd deze dienst in 1925 opgeheven vanwege gebrek aan financiële middelen. Men vond immers dat een bosdienst niet nodig was, aangezien er genoeg bos aanwezig was.

Ontstaan LBB

In 1947 was er directe aanleiding om wederom  zo een dienst in te stellen. Dit vanwege het feit dat Bruynzeel houtkap activiteiten startte in Suriname. Hierbij ging het om een concessie van 500.000 ha. Het in Suriname gevestigde bedrijf droeg de naam: Surinaamse Houtmaatschappij (SHM). De Dienst ‘s Lands Bosbeheer – LBB –  werd toen bij resolutie van 21 juli 1947 No. 2824 ingesteld met als taakstelling  het duurzame beheer van de bossen in de ruimste zin van het woord.

In 1960 nam LBB een eigen gebouw in gebruik. LBB werd geroemd als de beste bosdienst van Zuid Amerika.

LBB telde per december 1969:

• 11 academici
• 12 mbo-ers
• 25 overige leidinggevenden
• 473 lager personeel

Per december 1969 telde LBB in  totaal  521 medewerkers; in 1973 waren er 957 medewerkers. De volgende afdelingen/werkgebieden maakten toen deel uit van LBB: 24 boswachterijen, 12 kwekerijen en proefaanplantingen, 7 loofhoutcultuurgebieden en 5 naaldhoutcultuurgebieden.

Figuur 1 Schematisch overzicht van de organisatie van de dienst ‘s Lands Bosbeheer in de jaren van de vorige eeuw

Dankzij diverse ontwikkelingsprogramma’s kon vanaf 1950 goed worden geïnvesteerd in diverse onderdelen van LBB. Hierdoor kon een goede bosontsluiting tot stand komen.

Figuur 2 ’s Lands Bosbeheer Bosontsluiting

Overzicht belangrijke activiteiten waar LBB ook haar diensten heeft verleend:

• 1942 Politie strafverordening
• 1947 Houtverordening
• 1948 Instelling Commissie voor Natuurbescherming o.l.v. Francios Haversmidt
• 1951 Landsverordening ter bescherming van de visstand
• 1951 Het kwiekwie besluit

Thans resulteren de volgende wetten onder LBB:

• Natuurbeschermingswet
• Jachtwet
• Wet Bosbeheer

De dominante persoon in de vroege jaren van de natuurbescherming in Suriname was dr. Johan (Joop) Schulz (1921 -1999). Hij  was de oprichter van afdeling Natuurbeheer in 1965 en van Stichting Natuurbehoud Suriname, Stinasu, in 1969.

Schulz was een groot visionair en de natuurbeschermingspionier van Suriname en fungeerde als:

•  ecoloog
•  mondiale zeeschildpaddenexpert
•  maakte Suriname tot  voorbeeld van  natuurbescherming in de regio

Behalve hout leverde het Surinaamse bos balata en palmpitten (ntfp’s). Er waren diverse balatabedrijven die reeds aan het einde van de 19e eeuw het melksap exporteerden. De piek was in 1913 met 1186 ton ter waarde van meer dan 4 miljoen Sf (toen). Na de tweede wereldoorlog was de vraag naar plantaardige vetten enorm toegenomen. Het bedrijf SURTROCO legde zich toe op het verzamelen, kraken en exporteren (229 ton 1956) van diverse pitten waaronder de bugrumaka, die de kwaliteit van cacaoboter benaderde. LBB deed ook onderzoek op 15 proefvelden in West Suriname.

Na 1975 verlieten veel deskundigen Suriname en binnen LBB begon de partijpolitiek ernstige barsten te veroorzaken in de operaties. Als belangrijkste oorzaken waardoor het natuurbeheer in verval raakte kunnen genoemd worden:

• Het wegvallen van veel buitenlandse steun en de daling van overheidsinkomsten met name uit de bauxietsector
• De binnenlandse onlusten en de vernielingen aan faciliteiten in de natuurreservaten en daarbuiten
• Het opdrogen van de inkomstenbron uit het ecotoerisme naar de reservaten
• Het wegtrekken van geschoold kader.
• Het uitblijven van beleidsondersteunend onderzoek
• Het verlies van nagenoeg alle vervoermiddelen waardoor het daadwerkelijk reservaatbeheer en toezicht op de naleving van de natuurbeschermings-, jachtwild- en visstandsbeschermingswetgeving niet meer optimaal konden worden uitgevoerd.

Stinasu had hiervan minder last, o.a. vanwege de eigen inkomsten en herstelde zich na de binnenlandse oorlog relatief snel met de ondersteuning van internationale organisaties als WWF. De Stichting voor Bosbeheer en Bostoezicht (SBB) werd in 1998 opgericht en was de moderne voortzetting van LBB met betrekking de extractieve kanten van LBB. De achtergebleven afdeling Natuurbeheer moderniseerde niet. Thans werkt de afdeling Natuurbeheer aan een modernisering/ upgrade.

Hoogtepunten van LBB tot 1980:

• Aanleg grote arealen kunstmatig bos, waarvan 50% pinus
• Aanleg van 1500 km  wegen
• Bouw van 22 bruggen van hout en/of bailey zoals de 220 m lange Saramacca (Saron) brug in 1968; Carolina brug van 550m (langste brug van het Caraïbisch Gebied)
• Ontsluiting van Mapane/Blakawatra gebied met aanlegweg naar Langatabbetje
• Op gang brengen van natuurbehoud- en beheers activiteiten, welke zeer hoog staan aangeschreven op de wereld.
• Directe aanleiding onder andere de aanvraag van Bruynzeel Zaandam en in Nederland (1947) om Suriname als windgebied te doen fungeren.

De taken en bevoegdheden van het Hoofd van de Dienst LBB zijn tevens specifiek genoemd in de Natuurbeschermingswet en de Jachtwet. De dienstonderdelen van LBB zijn thans Natuurbeheer en Bosonderzoek. Het onderdeel Bosbouw is per schrijven van het Hoofd Dienst ’s Lands Bosbeheer d.d. 24 januari 2000 gemandateerd aan SBB.

Taken van LBB:

• Inventarisatie van bestaande bosreserves
• Reglementering van het bosgebruik
• Toezicht op bosexploitatie
• Controle op uitvoer
• Onderzoek (houtteeltkundig, hout technisch, bosformaties)
• Bosontsluiting (aanleg en onderhoud van wegen en bruggen)
• Herbebossing, bosverbetering en bosverjonging
• Natuurbeheer en natuurbescherming
• Voorlichting

De functionerende afdelingen van LBB zijn:

• Natuurbeheer
• Houtkeuring
• Bosonderzoek
• Administratie

Het doel van natuurbehoud is het streven naar instandhouding van zoveel  mogelijk planten en dieren en hun leefgemeenschappen en het behoud van natuurlijke evenwichten in de biosfeer en de productiviteit der natuurlijke hulpbronnen  met in begrip van bodem, water en lucht.

Natuurbehoud is van eminent belang om de volgende redenen:

• Ethische motieven of overwegingen: de verantwoordelijkheid van de mens tegenover de schepper, medemens (nageslacht) en ook de natuur
• Esthetische overwegingen: inspiratiebron voor kunstenaars, ontwerpers en dergelijke vanwege schoonheid van de natuur
• Overwegingen van de jeugd, opleiding en onderzoek (scholen, universiteiten en instituten)
• Economische motieven:
• Opbrengsten: voedsel, huiden, naturalia, medicinale planten
• Instandhouding biologische evenwichten bijvoorbeeld voorkomen erosie en plagen
• Toegepast wetenschappelijk onderzoek bijvoorbeeld veredeling voor het verkrijgen van nieuwe rassen van aardappel, tomaat, graansoorten, cacao etc.
• Natuurtoerisme en openluchtrecreatie
• Volksgezondheidsoverwegingen; zowel lichamelijk als geestelijke aspecten    (sanatoria in niet verontreinigde milieus, rust en stilte), medicinale planten

Categorieën van bedreigingen ten aanzien van de natuur:

• Verlies van natuurterreinen (habitats) onder meer door ontsluiting en ontginning ten behoeve van bosbouw , landbouw, veeteelt en mijnbouw en door waterkrachtwerken
• Handel in levende dieren, huiden (voor bontjassen, tassen en schoenen), naturalia etc.
• Onjuist beheer van de natuur, waarbij:
• De waterhuishouding verandert (weg door zwampgebied)
• Bestrijdingsmiddelen niet op de juiste wijze worden gebruikt
• Natuurlijke predatoren worden gedood
• Exoten (uitheemse soorten) worden ingevoerd
• Vervuiling van water, landoppervlakken en lucht
• Beschadiging respectievelijk verstoring van planten respectievelijk dierenwereld door aanwezigheid van de mens en/of activiteiten  (jagen, orchideeën verzamelen) en/ of door voorzieningen op verkeerde plaatsen. 

De afdeling Natuurbeheer is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van de Natuurbeschermingswet 1954 en de Jachtwet 1954. Natuurbeheer werkt  dus met de jachtwet en het jachtbesluit van de regering. In deze documenten zijn alle regels vastgelegd. Er is ook een jachtkalender waarop men ziet wanneer en op welk dier men wel of niet mag jagen.   Teneinde  de natuur te helpen beschermen en informatie en educatie betreffende natuur te geven  heeft Natuurbeheer daarvoor voorlichters in dienst die elk burger van het land dient te bereiken. Daarnaast is de afdeling Natuurbeheer verantwoordelijk voor het vertegenwoordigen van Suriname bij internationale conventies en het coördineren van internationale netwerken die betrekking hebben op natuurbeheer en biologische diversiteit. Enkele taken van Natuurbeheer zijn op grond van het memorandum van samenwerking van 12 december 1997 aan Stinasu gemandateerd. 

De afdeling Natuurbeheer heeft de volgende doelen:

• Het beheer van de in het wild voorkomende dieren
• Het beheersen van het systeem van beschermde gebieden in Suriname
• Het beschermen van 11 natuurreservaten en 4 bijzonder beheersgebieden te weten MUMA’s (Multiple-use Management) volgens bestaande en te ontwerpen beheersplannen. De 4 MUMA’s zijn: Bigi Pan MUMA, Noord Coronie MUMA, Noord Commewijne-Marrowijne MUMA en Noord Saramacca MUMA. De 11 natuurreservaten zijn: Centraal Suriname Natuurreservaat, Wia Wia natuurreservaat, Brinckheuvel natuurreservaat, Copi natuurreservaat, Coppename monding natuurreservaat, Galibi natuurreservaat, Sipaliwini natuurreservaat, Boven Coesewijne natuurreservaat, Wanekreek natuurreservaat, Peruvia natuurreservaat en Hertenrits natuurreservaat. Brownsberg natuurpark valt ook onder Natuurbeheer. Voorts heeft Natuurbeheer 4 beschermingsgebieden voorgesteld namelijk Kaburikreek natuurreservaat, Nani natuurreservaat , Mac Clemen bosreserve en Snake Creek bosreserve.
• Regulering van de export van wilde dieren en planten via het jaarlijks vaststellen van quota
• Het verzorgen van natuurbehoud voorlichting en educatie
• Toezicht houden op de naleving van de Natuurbeschermingswet 1954 , de Jachtwet 1954 en ondersteuning geven bij de naleving van het Visbeschermingsbesluit 1961
• Het verstrekken van vergunningen voor de export van toegestane dier- en plantsoorten
• Het (laten) uitvoeren van onderzoek op alle diersoorten in het wild

Binnen Natuurbeheer zijn met het oog op de te realiseren doelstellingen, de volgende kerntaken (en activiteiten bij de kerntaken) te onderscheiden:

• Beheer van beschermde gebieden en wildbeheer:
• Controle op naleving natuurbeschermingsswetgeving
• Controle op naleving van de jachtwet
• Reguleren van de handel in dieren en planten
• Het doen opstellen, goedkeuren en indien nodig uitvoeren van beheersplannen en beheersprojecten
• Evalueren en aanpassen van de wetgeving ( de Jachtwet 1954 en de Natuurbeschermingswet 1954)
• Evalueren naleving conventies

• Onderzoek
• Initiëren en (doen) uitvoeren  van onderzoek ten behoeve van duurzaam beheer van wild en beschermde gebieden
• Aanpassing van de jachtseizoenen
• Inventariseren en monitoren wilde populaties ten behoeve van exportregeling

• Educatie en voorlichting

1. Informatie verschaffen duurzaam natuurbeheer (intern/extern)
2. Verzorgen van training aan personeel en vrijwilligers
3. Het doel is om  elk burger in het land bereiken
4. Studenten begeleiden in hun thesis, verslagen en scripties
5. De overige secties en afdelingen binnen de dienst te assisteren, ondersteunen en adviseren.
6. Bij houden van het archief.

Natuurbeheer is ook de beheers autoriteit voor CITES. Dit is het verdrag dat de internationaal handel in bedreigde wilde planten- en diersoorten reguleert.

Thans vallen onder natuurbeheer de volgende secties:

• Sectie Algemeen, Administratie en Technische Zaken
• Sectie Planning, Ontwikkeling en Automatisering
• Sectie Beheer
• Sectie Vergunningen
• Sectie Educatie en Voorlichting
• Sectie Onderzoek

Enkele buitenposten onder beheer van Natuurbeheer zijn:

• NB post Alusiaka (Galibi)
• NB post Boskamp
• NB post Boven Coesewijne NR
• NB post Nickerie (Bigi Pan)
• NB post Apoera
• NB post Raleighvallen (Centraal Suriname Natuurreservaat)
• NB post Matapica
• NB post Saron

De overtuiging bestaat evenwel, dat met de instelling van een nieuwe wet Duurzaam Natuurbeheer en een Natuurbeheer-autoriteit, nieuwe en effectieve impulsen zullen  worden geboden voor het duurzame gebruik van de Surinaamse natuur in samenwerking met particulieren, NGO’s en gemeenschappen. Duurzaam gebruik betekent dat kansen voor inkomsten en productieontwikkeling benut worden zonder de balans met de natuur in gevaar te brengen voor huidige en komende generaties.