In mei 2020 heeft het Surinaamse volk een nieuwe regering gekozen. De teleurstellingen over de vorige regering waren in alle opzichten onhoudbaar. Nadat de nieuwe regering was aangetreden ontdekte men de desastreuze en bewust vernietigende acties van de afgetreden regering. Het land kampt niet alleen met een miljarden buitenlandse schuld, maar ook het hele maatschappelijk bestel verkeert in een zeer ontwricht en gedemoraliseerde staat. Van haastig gecreëerde onrechtmatige dienstbetrekkingen, bewust misbruik van overheidsmiddelen en faciliteiten tot een totaal ontbreken van duurzaam beleid. Werkelijk een ongekende anarchie door de afgetreden machthebbers (regering en bevriende elites). De toekomst van Suriname, voor jong tot oud, staat wis en waarachtig op het spel. Er is geen sprake van een zuiver, rechtmatig, doelmatig behoorlijk werkend rechtstaat.

Het minderbedeelde volk, de kleine man, is de dupe. Er is in Suriname nauwelijks een geweten en bewustzijn over controle en toezicht; ‘checks and balances’; inspraak, medezeggenschap, uitnodigende participatie, als ook rechtsbescherming voor een democratisch en coherente samenleving. Er is geen burgerrechtenorganisatie (klokkenluider) die grondwettelijk de rechten, plichten maar ook de sociale veiligheid van de bevolking beschermt. En als die is dan is deze niet zichtbaar en of actief. Een vingerwijzing past hierin naar de rechterlijke macht en media in Suriname die de plicht hebben (men heeft een eed afgelegd!) om de bevolking te beschermen. Maar ook bij de overheid is er geen rechtschapen controle en toezicht wie er in dienst komen, waarom en waarvoor. De regeermacht lijkt te bepalen. Kortom de vorige regering heeft genadeloos zijn gang mogen gaan. Het volk en de instituties lijden. Het land is ziek, zwak, en misselijk.

Ondanks het aantreden van de nieuwe regering waart er nog steeds een geest rond van eigen belang, vriendjespolitiek, corruptie en bewuste obstructie. Kennelijk is de ziekte en het gezwel van uitbuiten en eigen belang diep verankerd in de Surinaamse samenleving. Daarnaast zijn de tentakels van de vorige regering nog niet verslagen, aan hen gelieerde overheidsdienaren en ondernemers tarten de nieuwe regering, o.a. werkweigering en verleidingen voor geldleningen.

De zwaksten (kwetsbare kinderen, jongeren van dito gezinnen, ouderen, enz.) betalen het gelag. Het maatschappelijk middenveld staat erbij en kijkt ernaar. Er lijkt geen verantwoordelijkheidsbesef; want het verval is wijt men niet aan zichzelf. Fatalisme regeert. Het is overleven, gaten met gaten dichten.  Corruptie en eigen belang zijn de maat en norm geworden in Suriname. Als je niet meedoet dan ben je een dief van je portemonnee. En zo is het land en de bevolking verstrikt in een wurggreep van list en bedrog. Je overleeft alleen door mee te doen. Van hoog tot laag.

Heeft de nieuwe regering de kracht, de kennis, het over- en inzicht, maar bovenal het lef om de corruptie en het misbruik aan te pakken dan wel uit te roeien? Op welk niveau beginnen? Kan de nieuwe regering integraal en ketengericht, planmatig het land, de mensen en de instituties in kracht te zetten? Naar welzijn, geluk en ontwikkeling dat past bij een bevolking van ca 500.000 inwoners? En kan men dit alleen met de binnenlandse krachten? Of kan de Diaspora hierin helpen.

Begin dit 2020 zijn Kamal Ramkalup en Nerish Kalpoe (beide maatschappelijk betrokken ondernemers) in Nederland, gestart met hun organisatie Surispora, omdat zij overtuigd zijn dat de Surinaamse bevolking en instituties een beter lot verdienen dan de afgelopen 30 jaar. Beiden kunnen gerekend worden tot de Surinaams diaspora in Nederland. Ze komen zeer regelmatig in Suriname, hebben gewerkt voor de Surinaamse overheid en bedrijfsleven, helpen er projecten opzetten, hebben een stevig netwerk in Nederland en in Suriname. Maar ook geloven ze in de wederzijdse potenties en onlosmakelijke banden tussen de beide landen. De analyse die hierboven is beschreven mag scherp en realistisch genoemd worden, hun visie voor opbouw is steekhoudend en bovenal oprecht haalbaar. Yes we can!

De rommel die de vorige regering heeft achtergelaten, moet een nieuw mindset brengen om schoonschip te maken. Erger kan het niet worden. Een overheid met ongeveer 60.000 bijna onzichtbare ambtenaren moet getransformeerd worden naar een taakgericht, zichtbare, samenwerkende en resultaatgerichte organisatie. De noden en de duurzame ontwikkeling naar een zelfredzame, gezonde, betrouwbare en ondernemende bevolking moeten met kracht worden ingezet. Naar zoveel mogelijk (bestuurlijk en financieel) autonome districten, die verantwoordelijkheid en mandaat krijgen voor de eigen samenlevingsopbouw.  Ieder district zijn eigen ondernemingsplan. Dit proces moet ook doorgevoerd worden voor de grote wijken in Paramaribo.

De macht, het bestuur, middelen en verantwoordelijkheid delen met het volk in autonome district, wijk- en adviesraden. Onder gezamenlijk en evenwichtig regie (controle en toezicht) van de respectievelijke DNA-leden en onafhankelijke district, wijk- en buurtorganisaties. En gedekt tot op nationaal recht- en wetgeving. Alle departementen worden hiervoor herschikt, naar integraal nationaal wederopbouw en dienstbaarheid aan het land. Roei de politieke elites, raciale overwegingen of waanzinnige eigen belangen uit. Door de installatie van een (door de bevolking gekozen) nationaal en onafhankelijk integriteitsbureau. DNA-leden en regering moeten als eerste direct hieraan onderworpen worden om de toets te doorstaan. Het baantjes en salaris jagen moet met wortel en tak worden uitgeroeid.

Het volk en de nationale instituties zijn de ruggengraat van de samenleving, niets en niemand anders.  Zij moeten permanent geschoold, hun rechten, plichten en talenten kunnen verzilveren zonder aanziens des persoons. Het volk moet ongedeeld een zijn en er moet samen hard gewerkt worden aan een nationaal belang en identiteit.

Gaat de nieuwe regering deze handvatten oppakken? Het geluk en de oplossingen voor wederopbouw liggen in Suriname en niet in Nederland. Niet in wanstaltige en buitensporige onbeheersbare dromen over grote olievoorraden voor de Surinaamse kust. Immers de zgn. grote goudvoorraden komen nu niet ten goede aan de broodnodige samenlevingsopbouw, maar in de portemonnees van buitenlandse uitbuiters, hierbij geholpen door onze eigen Surinaamse zakkenvullers. Niet op de laatste plaats voltrekt zich een niet te overzien milieuramp als gevolg van het Wild- west gedrag van (illegale) delvers en hun schaamteloze vertegenwoordigers in de regering. Het kan verkeren!

Zolang kwetsbare kinderen knippa’s en andere etenswaar moeten venten om bij te dragen aan het gezinsinkomen en hun schoolspullen zullen zij onvoldoende energie en bewustzijn opbrengen voor hun belangrijke schoolloopbaan. Hoe kunnen deze kinderen straks als volwassenen hun eigen kroost opvoeden? Verslaving, criminaliteit en prostitutie drijven hen tot wanhoop. Regelmatig maakt men een eind aan het miserabel bestaan. Wanneer gaan onze ogen open?

Miljoenen overheidsgeld vloeien maandelijks weg naar ernstig zieke burgers door een zeer bedreigende leefstijl, omdat zij verder niets hebben om voor te leven. De gezondheidszorg is failliet. Ook dit is een zeer grote aanslag op lands nodige arbeidspotentieel en gelden. Grote delen van de bevolking zijn permanent ziek door eetverslavingen, door goedkoop en niet voedzaam voeding van honderden Chinese restaurants. Is dit zoveelste de Chinese strategie om ons geliefd Suriname op de knieën te krijgen? Het beeld van zwaar en ongezond ogende regeringsleiders spreekt boekdelen over de rolmodellen die voor moeten gaan in de strijd.