Update: Dit artikel is een uitgebreide versie van ons eerder gepubliceerde bericht over Suriname’s deelname aan de regionale meeting ‘Financing Circular Economy Solutions for Waste Management‘ in Bridgetown, Barbados. Het biedt diepgaander inzicht in de besproken onderwerpen, uitdagingen en toekomstplannen.
Suriname bestudeert samen met lidlanden van CARIFORUM mechanismen en financiële instrumenten voor duurzaam afvalbeheer en een circulaire economie.
Van 3 tot 6 september 2024 nam een delegatie van het Ministerie van Ruimtelijke Ordening en Milieu deel aan de regionale meeting ‘Financing Circular Economy Solutions for Waste Management’ in Bridgetown, Barbados. Deze bijeenkomst, onderdeel van het Zero Waste in the Caribbean-initiatief onder het thema New Ways, New Waves, had als doel mechanismen en financiële instrumenten voor duurzaam afvalbeheer en de overgang naar een circulaire economie te bestuderen, in samenwerking met CARIFORUM-lidstaten. Het project wordt gefinancierd door de Europese Unie, met medefinanciering van Duitsland, en uitgevoerd in samenwerking met CARIFORUM. Belangrijke uitvoerende partners zijn onder andere het UN Environment Program (UNEP), de Duitse Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ), en het Franse Agence Française de Développement (AFD). De geografische scope omvat CARIFORUM-lidstaten zoals Antigua en Barbuda, de Bahama’s, Barbados, Suriname, en Trinidad en Tobago.
Onderwerpen van Discussie
Tijdens het evenement werden onder meer de volgende onderwerpen besproken:
- Financiële instrumenten voor duurzaam afvalbeheer en circulaire economie vanuit een mondiaal perspectief.
- De huidige status van financiële mechanismen in CARIFORUM-landen en aanbevelingen voor de regio.
- Geleerde lessen en uitdagingen bij de implementatie van financiële instrumenten zoals statiegeldsystemen en het beleid voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid.
- Financieringsmogelijkheden voor de particuliere sector.
Suriname’s Uitdagingen en Voortgang
Net als veel andere lidstaten wordt Suriname geconfronteerd met aanzienlijke uitdagingen op het gebied van afvalbeheer. Meer dan 95% van het afval, inclusief gevaarlijke materialen, wordt in de open lucht gedumpt. Ongereguleerde verbranding en illegale storting zijn wijdverspreid, terwijl minder dan 5% van het afval wordt hergebruikt of gerecycled. Het afvalbeheer wordt grotendeels gesubsidieerd door de overheid, zonder directe kosten voor huishoudens of bedrijven. In het kustgebied, waar meer dan 85% van de bevolking woont, verzorgt het Ministerie van Openbare Werken de afvalinzameling. Dagelijks wordt er ongeveer 399 ton afval gestort op de vuilstortplaats Ornamibo, wat de bestaande infrastructuur zwaar belast. Een bijkomend probleem vormt de verwerking van gebruikte banden.
Ondanks deze uitdagingen heeft Suriname vooruitgang geboekt met het opzetten van een Geïntegreerd Afvalbeheerplan (IWMP) in 2022, gebaseerd op de 5R-principes (Refuse, Reduce, Reuse, Repurpose, Recycle). Dit plan sluit aan bij de Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDGs) 11 en 12 en is gekoppeld aan de Nationale Milieu Raamwet. Projecten zoals het “Koni Doti”-project in Blauwgrond zijn goede voorbeelden van initiatieven die afvalscheiding en recycling stimuleren. Bovendien heeft de regering wetgeving ingevoerd die de productie, distributie en het gebruik van plastic voor eenmalig gebruik, zoals plastic zakken, lepels, vorken en rietjes, uiterlijk per 1 april 2025 zal verbieden.
Conclusie en Aanbevelingen
Tijdens de regionale meeting werd duidelijk dat Suriname, net als vele andere CARIFORUM-landen, voor aanzienlijke uitdagingen staat wat betreft afvalbeheer. De fragmentatie van wetgevende kaders, het gebrek aan technische capaciteit en infrastructuur, en de financiële houdbaarheid van afvalbeheerprojecten kwamen sterk naar voren als belangrijke punten van zorg. Tegelijkertijd zijn er veelbelovende stappen gezet, zoals de ontwikkeling van het IWMP en de gefaseerde uitfasering van plastic voor eenmalig gebruik tegen 2025.
Aanbevelingen die zijn voortgevloeid uit de meeting zijn:
- Versterking van Financiële Mechanismen: Het ontwikkelen van duurzame financieringsmodellen is essentieel om operationele kosten te dekken. Kosten-terugwinningssystemen, zoals statiegeld en uitgebreide producentenverantwoordelijkheid, zijn cruciaal.
- Regionale Samenwerking: Het oprichten van regionale afvalverwerkingsfaciliteiten kan helpen bij het optimaliseren van kosten en het vergroten van technische capaciteit.
- Verbetering van Wetgevende Kaders: Juridische kaders moeten worden gemoderniseerd en geharmoniseerd om de overgang naar een circulaire economie te ondersteunen.
- Publiek-Private Partnerschappen: Betere samenwerking met de private sector via publiek-private partnerschappen zal financiering aantrekken en de ontwikkeling van innovatieve oplossingen stimuleren.
- Data-gedreven Beleidsvorming: Verbeterde dataverzameling en monitoring zijn nodig om de impact van beleidsmaatregelen te evalueren en investeerders aan te trekken.
Toekomstige Stappen en Regionale Samenwerking
Deze aanbevelingen zullen in de laatste week van oktober tijdens een High Level Forum in Trinidad & Tobago verder worden uitgewerkt, waarbij de focus zal liggen op het ontwikkelen van een regionale strategie voor de aanpak van afvalbeheer in het Caribisch gebied. Tijdens dit forum zullen de deelnemende lidstaten gezamenlijk werken aan oplossingen om de afvalproblematiek op een gecoördineerde manier aan te pakken, waarbij grensoverschrijdende samenwerking en de uitwisseling van best practices centraal staan.
Daarnaast zullen financieringsmogelijkheden voor nationale en regionale projecten worden onderzocht, waarbij specifieke aandacht uitgaat naar innovatieve oplossingen voor afvalbeheer, zoals afvalreductie aan de bron, recyclinginitiatieven, en het benutten van afval als grondstof voor nieuwe producten. Door deze benadering kan er worden gewerkt aan het stimuleren van een circulaire economie, waarin materialen zo lang mogelijk in omloop blijven, en de milieubelasting door afval tot een minimum wordt beperkt.
Financieringsmogelijkheden en Economische Kansen
Voor Suriname bieden deze aanbevelingen een kans om de bestaande afvalbeheerstructuren te versterken en verder te ontwikkelen. Door het implementeren van een duurzaam afvalbeleid kunnen belangrijke stappen worden gezet richting een circulaire economie, waarbij afval niet langer wordt gezien als een probleem, maar als een waardevolle bron van grondstoffen. Dit kan op termijn niet alleen bijdragen aan een schoner milieu, maar ook economische kansen creëren in sectoren zoals recycling en hernieuwbare energie.
De financiering van dergelijke projecten zou kunnen voortkomen uit internationale fondsen en programma’s die gericht zijn op klimaatverandering en duurzame ontwikkeling, zoals het Green Climate Fund of specifieke regionale financieringsmechanismen die tijdens het forum zullen worden besproken. Hierdoor kunnen de benodigde investeringen worden gedaan om de transitie naar een duurzamer afvalbeheer in Suriname en de bredere regio mogelijk te maken.