Op 14 December 2022 heeft het Bureau Mensenrechten namens het ministerie van Justitie en Politie in samenwerking met UNDP een aanvang gemaakt met de bewustwoordingcampagne over het Nationaal Mensenrechten Instituut (NMI). Middels deze campagne wil het Ministerie van Justitie en Politie de samenleving informeren over de noodzaak, taken, bevoegdheden en werkwijzen van het instituut. De conceptwet zal na de verkregen input van diverse steekholders, op zeer korte termijn aangeboden worden aan de Raad van Ministers vervolgens aan de Staatsraad alvorens het gepresenteerd zal worden aan De Nationale Assemblee.
Het Nationaal Mensenrechten Instituut (NMI) is een onafhankelijk instituut dat tot doel heeft het beschermen en bevorderen van de naleving van mensenrechten. Verder zal het instituut een essentiële rol spelen bij de relatie tussen de Staat, de samenleving, nationale-en internationale organisaties.
Het Nationaal Mensenrechten Instituut is een nationale aangelegenheid en zal toegankelijk zijn voor elke burger in het land.
Waarom een Nationaal Mensenrechten Instituut?
Suriname is lid van verschillende mensenrechtenverdragen. Dit brengt met zich mee dat Suriname zich heeft gecommitteerd aan de verplichtingen die voortvloeien uit die verdragen. Tijdens de presentaties van de landen- rapportages in Genevé, Zwitserland is meerdere malen door de mensen- rechten verdragsorganen aan Suriname aanbevolen om een Nationaal Mensenrechten Instituut op te zetten. De regering van Suriname heeft besloten een Nationaal Mensenrechten Instituut op te zetten conform de “Paris Principles”.
Volgens de Paris Principles moet het instituut op de grondwet of de wet zijn gebaseerd en een publiekrechtelijke rechtsvorm hebben. Het moet verder onafhankelijk van de overheid en de politiek, zijn taken uitoefenen. In het kader van de onafhankelijkheid moet het instituut beschikken over waarborgen, bij wet vastgesteld, zoals financiële onafhankelijkheid en onafhankelijkheid bij de benoeming en het ontslag van leden en medewerkers. Verder heeft het instituut een breed mandaat, taken en bevoegdheden.
GANHRI (Global Alliance of National Human Rights Institutions) is een Internationale Alliantie van Mensenrechteninstituten die nationale mensenrechteninstituten ondersteunt in het werken met de Verenigde Naties. GANHRI bepaalt middels een accreditatie- procedure of een nationaal mensenrechten instituut voldoet aan de “Paris Principles”.
In deze procedure kent GANHRI een letter (A,B) toe aan het instituut, die correspondeert met een bepaalde status van het instituut:
- de A-Status houdt in dat het instituut volledig in lijn is met de “Paris Principles
- de B-Status houdt in dat het niet volledig in overstemming is met de “Paris Principles”.
Taken en Bevoegdheden van het NMI
Het Nationaal Mensenrechten Instituut(NMI) heeft tot taak:
a. het op eigen initiatief verrichten van onderzoek naar vermeende schendingen van mensenrechten;
b. het onderzoeken van bij het NMI ingediende klachten over vermeende schendingen van mensenrechten;
c. het adviseren van slachtoffers van schendingen van mensenrechten.
Het Nationaal Mensenrechten Instituut is bevoegd om als gemachtigde petities met betrekking tot individuele gevallen in behandeling te nemen, met inachtneming van het volgende:
a. het zoeken naar een minnelijke schikking binnen de grenzen van wet en recht; b. de partij die het verzoekschrift heeft ingediend, informeren over zijn rechten, in het bijzonder over de rechtsmiddelen waarover hij beschikt, en het bevorderen van zijn toegang daartoe;
c. het in behandeling nemen van petities of het doorgeven ervan aan een andere bevoegde autoriteit;
d. aanbevelingen doen aan de bevoegde autoriteiten.
Samenstelling en Werkwijze van het NMI
De samenstelling en werkwijze van het Nationaal Mensenrechten Instituut(NMI) is als volgt:
a. het NMI zal bestaan uit een aantal van minimaal 5 (vijf) en maximaal 9 (negen) leden; verder kunnen er 2 (twee) plaatsvervangende leden worden benoemd.
b. de leden kiezen uit hun midden een voorzitter;
c. het NMI wordt bijgestaan door secretarissen en ondersteunend personeel;
d. alle regels betreffende de werkwijze en de wijze van besluitvorming van het NMI, de taken van de secretarissen en het ondersteunend personeel, worden door het NMI vastgesteld.