SURINAME NEEMT DEEL AAN TWEEDE WERELDWIJDE TOP VAN DE WERELDGEZONDHEIDSORGANISATIE (WHO) INZAKE TRADITIONELE GENEESKUNDE IN INDIA

Suriname zet stappen richting gereguleerde integratie van traditionele geneeskunde

Van 17 tot en met 19 december 2025 nam Suriname als lidstaat deel aan de Second WHO Global Summit on Traditional Medicine in New Delhi, India. De Summit werd georganiseerd door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) in samenwerking met het Ministerie van AYUSH van de Regering India. De acroniem AYUSH staat voor Ayurveda, Yoga & Naturopathie, Unani, Siddha en Homeopathie).

De topbijeenkomst had tot doel het bevorderen van een mondiale beweging gericht op het herstellen van het evenwicht tussen mens en planeet, voortbouwend op wetenschappelijk onderbouwde kennis en erkende praktijken van traditionele geneeskunde. Ze vond plaats binnen juridische en normatieve kaders, zoals de Verklaringen van Alma-Ata en Astana over eerstelijnszorg, resoluties van de Verenigde Naties (VN) en de WHO over universele gezondheidszorg, internationale verdragen over intellectuele eigendom en genetische bronnen, en de Verklaring van de VN over de Rechten van Inheemse Volkeren. De bijeenkomst bouwde voort op de eerste wereldwijde top, gehouden in augustus 2023 in Gujarat, India, en richtte zich op de implementatie van de WHO-strategie voor Traditionele Geneeskunde 2025–2034, met de nadruk op wetenschappelijk onderbouwde integratie van traditionele, complementaire en integratieve geneeskunde (TCIM) in nationale gezondheidszorgsystemen.

Aan de bijeenkomst namen vertegenwoordigers uit meer dan 100 landen deel, waaronder 26 lidlanden op ministerieel niveau.

Surinaamse delegatie

De Surinaamse delegatie bestond uit vertegenwoordigers van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Arbeid (VWA), het Ministerie van Buitenlandse Zaken, Internationale Handel en Samenwerking (BIS) en De Nationale Assemblée (DNA). De delegatie nam deel aan de plenaire vergaderingen en woonde tevens de parallelle sessies bij, welke zich richtten op specifieke thema’s binnen de traditionele geneeskunde. Deze sessies waren gericht op de evidence-based integratie van TCIM in nationale gezondheidszorgsystemen.

Delhi Declaration

Belangrijkste uitkomst van deze topbijeenkomst was de aanneming van de Delhi Declaration, die benadrukt dat traditionele geneeskunde een gedeeld bio-cultureel erfgoed is en een essentieel onderdeel vormt van gezondheidssystemen. De verklaring sluit aan bij de WHO-strategie voor Traditionele Geneeskunde 2025–2034 en schetst vier kernstappen voor de implementatie:

• Versterken van de bewijsbasis door ethisch verantwoorde en veelvormige onderzoeksinvesteringen;
• Waarborgen van veiligheid, kwaliteit en vertrouwen via risico gebaseerde regelgeving en monitoring van geneesmiddelen;
• Integreren van bewezen traditionele geneeskunde in gezondheidssystemen, vooral in de eerstelijnszorg, met standaarden, richtlijnen en opleiding van personeel;
• Bevorderen van vooruitgang door betere gegevens, internationale samenwerking en actieve betrokkenheid van gemeenschappen en inheemse volkeren, inclusief eerlijke verdeling van voordelen.

Deze stappen zorgen ervoor dat traditionele geneeskunde niet alleen erkend wordt, maar ook actief bijdraagt aan rechtvaardige, duurzame en op bewijs gebaseerde nationale gezondheidssystemen.

Tijdens de sluitingsceremonie bevestigde de Directeur-Generaal van de WHO, dr. Tedros A. Ghebreyesus, de blijvende technische en beleidsmatige ondersteuning van lidstaten bij de implementatie van de Delhi Declaration, en benadrukte premier Narendra Modi dat traditionele geneeskunde een brug vormt tussen cultureel erfgoed en moderne wetenschap.

Ministeriële ontmoeting

Tijdens een ministeriële ontmoeting bevestigden de landen die op ministerieel niveau waren vertegenwoordigd hun politieke commitment om traditionele geneeskunde structureel te reguleren en gefaseerd te integreren in nationale gezondheidsstelsels.

De gezamenlijke toezeggingen omvatten onder meer:

• De ontwikkeling of versterking van nationale beleids- en wetgevingskaders;
• Investeringen in onderzoek, opleiding en kennisuitwisseling;
• De bescherming van patiëntveiligheid en publieke gezondheid;
• Technische samenwerking via de WHO en bilaterale partners.

Bilaterale samenwerking Suriname en India

In de marge van de Summit vond een bilaterale ontmoeting plaats tussen de Surinaamse delegatie en vertegenwoordigers van het Ministerie van AYUSH.  Tijdens deze ontmoeting vond een inhoudelijke informatie-uitwisseling plaats over de voortgang sinds de besprekingen in 2017 en ondertekening in januari 2020 van het Memorandum of Understanding (MoU) tussen Suriname en India op het gebied van traditionele geneeskunde. Besproken werden onder meer: regelgeving, institutionele opzet, gefaseerde implementatie, capaciteitsopbouw en kennisuitwisseling.

India sprak zijn bereidheid uit Suriname te ondersteunen bij regelgeving, capaciteitsopbouw en kennisuitwisseling, met inachtneming van de multiculturele samenstelling van de Surinaamse samenleving.

Multiculturele benadering van traditionele geneeskunde

Suriname hanteert een inclusieve benadering van traditionele geneeskunde, waarin onder meer inheemse, Marron-, Afro-Surinaamse, Hindoestaanse, Chinese, Javaanse en Europese natuurgeneeskundige tradities een plaats krijgen binnen een wettelijk en regulerend kader, met inachtneming van de vereisten ter bescherming van de patiëntveiligheid en ter bevordering van de volksgezondheid. Met de Delhi Declaration verschuift de focus van visie naar uitvoering.

Voor Suriname betekent dit de voortzetting van de parlementaire behandeling van de conceptwet Regulering en Ontwikkeling van de Traditionele en Integratieve Medische Systemen Industrie (RO-TIMSI) en een gefaseerde implementatie binnen het zorgstelsel.

De deelname van Suriname aan de First and Second WHO Global Summit on Traditional Medicine, respectievelijk de bilaterale samenwerking met India en andere relevante partners, alsmede de internationale verplichtingen en afspraken, vormen een solide fundament voor de verdere ontwikkeling van beleid op nationaal niveau. In dit kader is sinds vorig jaar het digitale platform www.otimsi-sr.com in het leven geroepen, met als doel informatie omtrent de diverse natuurgeneeswijzen en traditionele medische praktijken in Suriname te verzamelen en de bewustwording met betrekking tot deze sector te bevorderen.